Michael Eisink is 20 jaar psycholoog en coach. In 2017 ontdekte hij de wondere wereld van bitcoin en sindsdien is hij besmet met de cryptokoorts. In zijn columns bekijkt hij crypto door het oog van een psycholoog.
We kennen waarschijnlijk allemaal het ik zei het toch fenomeen, in verschillende varianten. Mensen zijn geneigd tot het toepassen van deze cognitieve vertekening genaamd de hindsight bias. Deze denkfout werd geformuleerd door Beyth en Fischhoff in 1975, twee psychologen die voortborduurden op het uitgebreide werk op het gebied van cognitieve vertekening door Tversky en Kahneman.
Experiment toont hindsight bias
Ik zal hieronder een voorbeeld geven van de hindsight bias door middel van een treffend experiment dat werd gedaan door professor LaBine in 1996 (overigens deed zij dit onderzoek samen met haar echtgenoot, eveneens hoogleraar psychologie aan Edinboro University).
De LaBines legden een groep proefpersonen een scenario voor waarin een psychiatrische patiënt aan een therapeut vertelde dat hij iemand iets ernstigs wilde aandoen. De therapeut hield zich aan zijn beroepsgeheim en deelde niets met de politie. Deelnemers aan het onderzoek werd een van de volgende drie mogelijke uitkomsten gegeven: de bedreigde persoon overkwam niets, raakte licht gewond of werd zwaar verwond.
Probeer voordat je verder leest even contact te maken met wat je gevoel je ingeeft: in welk van de drie gevallen werd de therapeut door de deelnemers aan het onderzoek als het meest nalatig beoordeeld?
Waarschijnlijk voel je dat de therapeut het meest nalatig is geweest in het geval de bedreigde persoon zwaar gewond raakte.
Precies dit is het effect van de hindsight bias. Welbeschouwd heeft de therapeut in elk van de drie gevallen even goed (of even fout) gehandeld. Zijn gedrag staat immers los van de uitkomst omdat hij niet in de toekomst kan kijken en een beslissing maakt op basis van wat hem op dat moment, in die split second, het best (of minst slecht) lijkt.
Lees verder na onderstaand invulformulier.
Hoe zit dat met bitcoin?
We maken nu de vertaalslag naar beleggen in bijvoorbeeld bitcoin (BTC) of een andere asset. Wanneer we spreken over de hindsight bias bij beleggers, lijkt de daadwerkelijke uitkomst achteraf gezien waarschijnlijker dan het geval was.
Daardoor hebben beleggers vaak het gevoel dat ze in staat hadden kunnen zijn om van tevoren de uitkomst beter te voorspellen dan daadwerkelijk het geval was (zoals de deelnemers de therapeut gevoelsmatig meer schuld toekenden bij de zwaar gewonde persoon).
Je vraagt je nu wellicht af waarom dat een probleem is. Dat is zo omdat de hindsight bias zich bij toekomstige beslissingen zal laten gelden: we willen voorkomen dat we in de toekomst opnieuw met spijt terugkijken op iets dat we (niet) gedaan hebben en we opnieuw spijt voelen (“weer een domme beslissing”). Het risico is dat we op basis van dit sentiment te snelle conclusies trekken die niet gebaseerd zijn op de beleggingsstrategie.
Dus stel je voor: je hanteert een HODL-strategie waarbij je er van uit gaat dat bitcoin nog flink zal gaan stijgen na de volgende halving maar je laat je op een bepaald moment teveel beïnvloeden door de hindsight bias:
Op het moment dat bitcoin vecht met het recentelijke 25.000 dollar weerstandsniveau had je jezelf er aan herinnerd dat je eerder de fout maakte om op plan B zijn S2F model af te gaan (koersdoel 100.000 dollar). Hierdoor had je op dat moment tegen jezelf gezegd dat je van tevoren had kunnen weten dat het too good to be true was. Je trekt die verwachting naar het hier en nu: de kans lijkt hierdoor groter dat je verwachting opnieuw too good to be true gaat zijn.
Dit vergroot op dat moment de kans dat je vanuit de hindsight bias (= angstverhogend) overgaat tot het sluiten van je positie rond de 25.000 dollar en je daarmee je HODL-strategie in de wind slaat.
Tja, je bent Nostradamus of je bent het niet?!
