Foto: PixelBiss/Shutterstock
Crypto zoals bitcoin (BTC) zijn relatief nieuw. Banken hebben er dan ook vaak moeite mee, tevens omdat de wet- en regelgeving nog altijd vrij onduidelijk is. IT-jurist Arnoud Engelfriet publiceerde onlangs een analyse van een opvallende rechtszaak in Nederland.
- Advertentie
- Bitvavo
Rabobank dwingt bedrijf zijn bitcoins te verkopen
Engelfriet schreef zijn blogpost naar aanleiding van een opvallende rechtszaak in 2023. De rechtszaak draaide om Rabobank en het Nederlandse IT-bedrijf Decos. Deze zaak, die in 2019 begon, werd aangespannen omdat de Rabobank het bedrijf heeft gedwongen zijn bitcoins te verkopen.
Decos, dat sinds 2013 actief was in bitcoin mining, werd door de bank plotseling geïnstrueerd om al zijn bitcoinactiviteiten te staken. De bank baseerde haar besluit op een strikt beleid ten aanzien van crypto, aangevoerd door zorgen over veiligheidsrisico’s verbonden aan de handel in dergelijke valuta.
De gedwongen verkoop van 95 bitcoin in 2019, toen gewaardeerd op ongeveer 1 miljoen euro, vormde het hart van de zaak. De waarde van deze bitcoins steeg tijdens de crypto bullmarkt aanzienlijk, op een gegeven moment tot wel 7 miljoen euro. Het verlies van potentieel gerealiseerde winsten door de gedwongen verkoop heeft de rechter doen besluiten dat Rabobank deze misgelopen winsten aan Decos moet vergoeden. Hoeveel deze schadevergoeding exact zal bedragen, staat nog open voor onderhandeling tussen de twee partijen.
Mag een bank je dwingen je BTC van de hand te doen?
En dus, de Rabobank mocht het bedrijf in dit geval niet dwingen. Engelfriet, een IT-jurist, legt in een blogpost uit waarom dit zo is.
De centrale vraag is of een bank in Nederland je kan dwingen je bitcoins te verkopen. De jurist belicht deze vraag vanuit het perspectief van de zorgplicht van de bank en de contractsvrijheid. Engelfriet benadrukt dat een bank, conform de wet, een zorgplicht heeft en niet zomaar een bankrelatie eenzijdig mag beëindigen op basis van intern beleid of algemene voorwaarden.
“Een bank heeft volgens de wet een zorgplicht, en mag een bancaire relatie daarom niet zonder meer eenzijdig opzeggen op grond van het beleid en/of de eigen algemene voorwaarden. Daar staat tegenover dat een bank ook bepaalde regels moet navolgen, zoals de antiwitwasregels uit de Wwft.”
Rabobank zou zijn acties hebben verdedigd door te stellen dat de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) de bank ertoe verplichtte van Decos te verlangen zijn BTC te verkopen. Dit berustte uiteindelijk op een incorrecte interpretatie van die wet. De Wwft vereist onderzoek bij verdachte transacties, maar niet de uitsluiting van klanten bij een vermoeden van risico’s.
Wel mag een bank volgens het Gerechtshof de geldende wetten strenger te handhaven, schrijft Engelfriet. Hier speelt de contractsvrijheid een rol. Maar dat mag alleen “zolang je er maar netjes mee omgaat. Wederom die zorgplicht. En daar gaat het hier op mis.”
“Je hoeft echt niet te weten dat een bank ze [crypto, red.] wel eens zou kunnen verbieden. Als dát het beleid is, dan moet dat expliciet uitgedragen worden zodat je je keuze voor een bank daarop kunt afstemmen.”
Mag een bank je verplichten je bitcoins te verkopen? In ieder geval voor zakelijke klanten geldt dus dat dit in principe mag, maar enkel wanneer een bank haar klanten duidelijk informeert over het beleid dat geldt omtrent virtuele valuta.
