Foto: Alexandros Michailidis / Shutterstock.com
In een recente aflevering van Cryptocast, de crypto-podcast van BNR, werd uitgebreid stilgestaan bij DAC8: een nieuwe Europese richtlijn die belastingontduiking met cryptovaluta moet tegengaan. Te gast waren Dennis Post, die bij EY leiding geeft aan het Crypto Tax Team, en Mauro Halve, compliance-expert bij crypto-investeringsplatform AMDAX. Samen bespraken zij de impact, uitdagingen en haalbaarheid van deze ingrijpende wetgeving.
Wat is DAC8?
DAC8 staat voor de achtste versie van de “Directive on Administrative Cooperation” van de EU. Waar eerdere versies zich richtten op bankgegevens (DAC2) en online platformen (DAC7), draait DAC8 om crypto. Het doel is helder: belastingdiensten helpen belastingontduiking met crypto op te sporen.
Volgens Dennis Post is het “de richtlijn die gaat over automatische gegevensuitwisseling tussen belastingdiensten wereldwijd […] specifiek op informatie die gaat over gebruikers van cryptoactiva”, zo geeft hij aan in de crypto-podcast.
DAC8 is de Europese implementatie van het wereldwijde CARF-kader, opgesteld door de OESO. Belastingontduiking met crypto wordt in Nederland geschat op zo’n 80 miljoen euro per jaar, en in de EU mogelijk op 2,4 miljard euro, wat dan ook de reden is dat de nieuwe richtlijn Europa-breed wordt ingevoerd.
Cryptobeurzen verplicht data te verzamelen
Crypto Asset Service Providers (CASP’s), zoals crypto exchanges, worden verplicht om klantgegevens en transactiegegevens te rapporteren aan de belastingdienst. Gebruikers moeten hiervoor een zogeheten self-certification formulier invullen met onder andere hun fiscaal nummer, aldus Post.
De rapportage omvat:
- crypto-naar-fiat transacties,
- fiat-naar-crypto,
- crypto-naar-crypto swaps,
- betalingen met crypto,
- overboekingen naar andere CASP’s,
- en overboekingen naar self-hosted wallets.
Er worden geen saldo’s gemeld, maar per categorie worden de totale waarde (in euro), het totaal aantal eenheden en het aantal transacties doorgegeven. De verzamelde data stelt belastingdiensten in staat om opvallende activiteit te detecteren en vervolgens te vergelijken met belastingaangiften.
Twijfels over uitvoering en effectiviteit
Hoewel het doel legitiem is, stuit DAC8 op stevige kritiek. De uitvoering is complex en kostbaar. In Nederland wordt per exchange jaarlijks €150.000 aan nalevingskosten genoemd. Mauro Halve vertelt in de uitzending:
“Voor cryptodienstverleners brengt dit flinke kosten en lasten met zich mee, de vraag is of dat in verhouding staat tot de opbrengsten.”
Daarnaast verwachten belastingdiensten een enorme toestroom aan data, maar de capaciteit om die informatie te verwerken is onzeker. Post stelt: “Wat gaat een belastingdienst daar uiteindelijk dan mee doen met echt miljarden aan data”. Ook de verplichting om data vijf jaar op te slaan in een centraal Europees register doet wenkbrauwen fronsen in de context van privacy.
Tegelijk is de effectiviteit beperkt. Transacties tussen self-hosted wallets vallen hierbuiten, en decentrale exchanges zijn nauwelijks te handhaven. “Ik weet niet hoe ik een Uniswap kan dwingen om die gegevens te delen”, aldus Post.
Uitzonderingen en grijze gebieden
Niet iedere crypto-gebruiker wordt geraakt door DAC8. Wie alleen crypto bezit zonder te handelen (‘hodlt’), hoeft geen rapportage te verwachten.
Staking en lending zijn in de laatste versie van de richtlijn alsnog toegevoegd aan de rapportageplicht, wat vooral bij decentrale protocollen voor uitvoeringsproblemen zorgt. NFT’s vallen onder DAC8 als ze geschikt zijn voor beleggingsdoeleinden, maar het is aan exchanges om dit in te schatten, wat tot onduidelijkheid kan leiden.
Stablecoins vallen onder DAC8, maar CBDC’s en E-money tokens vallen onder DAC2. Internationaal blijft de VS terughoudend met implementatie van het CARF-kader, wat de wereldwijde effectiviteit van DAC8 beperkt.
DAC8 is bedoeld om transparantie te brengen in de cryptomarkt en belastingontduiking tegen te gaan. Maar volgens Post en Halve zijn er forse kanttekeningen bij de praktische haalbaarheid, uitvoeringskosten en daadwerkelijke impact. Zoals Post het noemt: “het is een paardenmiddel”, dat gereguleerde partijen zwaar belast terwijl decentrale alternatieven grotendeels buiten schot blijven.
Wanneer gaat DAC8 in voor crypto?
EU-lidstaten moeten de richtlijn uiterlijk op 31 december 2025 hebben omgezet in nationale wetgeving. De bepalingen van DAC8 zijn vervolgens van toepassing vanaf 1 januari 2026. Dat betekent dat cryptodienstverleners vanaf die datum verplicht zijn om gegevens over klanttransacties bij te houden volgens de nieuwe regels.
Het eerste rapportagejaar is daarmee 2026. De deadline voor het indienen van deze gegevens ligt vermoedelijk op 31 januari 2027. Dan moeten alle betrokken partijen, zoals exchanges en andere Crypto Asset Service Providers, de verzamelde informatie over het jaar 2026 aanleveren bij de nationale belastingdiensten.
Tip: Alle Nederlanders komen in aanmerking voor €10 gratis crypto
Bitcoin blijft voortdurend bewegen – Is dit hét moment om in te stappen? Benieuwd naar Bitcoin, Ethereum of XRP? Bitvavo, Nederlands grootste en populairste crypto beurs, deelt uit: Nederlanders ontvangen tijdelijk €10 gratis crypto naar keuze.
Registreer je vandaag bij Bitvavo en ontvang direct €10 crypto naar keuze. Een account aanmaken is gratis en kost je maar een minuut.
Foto thumbnail: Alexandros Michailidis / Shutterstock.com
🥊 Luistertip: In onze Spotify-podcast De Cryptotafel vertelt kickbokskampioen Rico Verhoeven hoe hij in aanraking kwam met crypto – en waar hij nu in investeert.
