Er is al geruime tijd onrust in de wereld van cryptovaluta ten aanzien van de regulering door de Nederlandse overheid. Waar regulering tot voor kort nog een ver-van-je-bed-show was in landen als de VS en China, is nu ook ons koude kikkerlandje aan de beurt.
Wat staat er te gebeuren?
De Europese Unie heeft op 30 mei 2018 een richtlijn uitgevaardigd waarin de lidstaten verplicht worden om anti-witwas (Anti-Money Laundering, AML) maatregelen te treffen op het gebied van cryptovaluta. De lidstaten hebben tot 10 januari 2020 om deze maatregelen door te voeren.
In het kader van de voorbereiding van deze maatregelen is in Nederland een concept wetsvoorstel uitgevaardigd waarin een groot deel van de bepalingen van deze richtlijn worden geïmplementeerd. Omdat niet iedereen tijd of zin heeft om de implementatiewet tot wijziging van de vierde anti-witwasrichtlijn te lezen, volgt hier een korte samenvatting van de belangrijkste veranderingen die eraan gaan komen:
- Aanbieders van bewaarportemonnees waarbij de klant niet langer het beheer over zijn of haar privésleutel heeft (custodian wallet providers), zullen binnenkort cliëntenonderzoek moeten verrichten (Know-Your-Customer, KYC) en worden verplicht om ongebruikelijke transacties te melden bij de FIU-Nederland. Aanbieders van enkel ‘software’ wallets vallen hier niet onder.
- Natuurlijke personen, rechtspersonen óf vennootschappen die beroeps- of bedrijfsmatig diensten voor het wisselen tussen virtuele valuta en fiduciaire valuta aanbieden (zgn. exchanges), zullen eveneens clïëntenonderzoek moeten verrichten en ongebruikelijke transacties moeten melden bij de FIU-Nederland.
- Het cliëntenonderzoek moet in ieder geval worden verricht bij het aangaan van een zakelijke relatie en het verrichten van een transactie van meer dan € 15.000.
Tot zover is er eigenlijk weinig nieuws onder de zon. Bovenstaande wordt immers al uiteengezet in de Europese richtlijn. Opmerkelijk is echter de manier waarop de Nederlandse wetgever de richtlijn verder wil vormgeven.
Vergunningstelsel
Anders dan de Europese Richtlijn expliciet voorschrijft, wil de Nederlandse wetgever een vergunningsplicht, om effectief te kunnen controleren of custodian wallet providers en exchanges wel aan hun KYC en AML verplichtingen kunnen voldoen. Er komt daarom een vergunningsplicht voor eenieder die bovenstaande diensten in of vanuit Nederland aanbiedt. Overigens vallen alleen exchanges die tegen fiat wisselen onder deze vergunningsplicht.
Het wetsvoorstel wijst De Nederlandse Bank (DNB) aan als toezichthouder voor deze aanbieders, waarmee de DNB dus de macht verwerft om te bepalen welke aanbieders wél, en welke aanbieders níet een rol zullen gaan spelen in de Nederlandse markt. Er wordt daarbij geschat dat er plaats is voor 27 exchanges en 3 custodian wallet providers op de Nederlandse markt.
Slecht nieuws dus voor menig start-up in cryptovaluta. Een ieder die voornemens is om een exchange te beginnen of op een andere manier cryptovaluta te wisselen naar giraal geld, zal binnenkort hiervoor een vergunning moeten aanvragen. En hoewel er ook veel exchanges zijn die niet wisselen tegen fiat geld maar wel een (verkapte) custodian wallet provider zijn, is het goed mogelijk dat ook deze bedrijven onder de vergunningsplicht zullen vallen.
Internetconsultatie
Het lijkt mij in het belang van de verdere ontwikkeling van cryptovaluta en de Nederlandse democratie dat zoveel mogelijk mensen hun visie geven op dit wetsvoorstel. In mijn optiek ligt het pijnpunt vooral in het feit dat de Nederlandse Bank als toezichthouder wordt aangewezen, terwijl het hele idee achter cryptovaluta is dat een individu zonder inmenging van de bank kan opereren binnen het financiële systeem. Ik wil jullie dan ook uitnodigen om jullie reactie te geven op de implementatiewet. Dat kan via onderstaande link:
https://www.internetconsultatie.nl/wijzigingamld4/reageren
Alvast tot volgende maand!
Reynier Jonkers
Advocaat gespecialiseerd in de raakvlakken tussen virtuele valuta en strafrecht
